Πού βρίσκεται το σπίτι του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, από πού ήταν η γυναίκα του;

 

Μια ανάλυση προς ανακάλυψη της αλήθειας.

 Σε αυτό το άρθρο θα γίνει μια προσπάθεια αποκατάστασης της ιστορικής αλήθειας η οποία εδώ και δεκαετίες έχει αλλοιωθεί, σε σημείο ακόμα και μελετητές και τηλεοπτικές εκπομπές να αδικούν ιστορικά την Φαλαισία και τον Άκοβο για καίρια θέματα που έχουν σχέση με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Ξεκινάμε παρουσιάζοντας ως βάση μια σύντομη βιογραφία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη από το 1779-1806.

 Σύντομη βιογραφία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη από 1770 εώς το 1806

1770: Την Δευτέρα της Λαμπρής 4 Απριλίου, γεννήθηκε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης στο Ραμοβούνη της παλιάς Μεσσηνίας στη θέση Ρουπάκη. Αν και η μητέρα του Ζαμπέτα (Ζαμπία) Κολοκοτρώνη, το γένος Κωτσάκη, ήταν από την Αλωνίσταινα, λόγω των Ορλωφικών ο Κωσταντής Κολοκοτρώνης ο πατέρας του, μαζί με την οικογένεια του έφυγαν διωκόμενοι από την Αλωνίσταινα.

1770-1780: Διέμενε οικογενειακώς στην Καστανίτσα της Μάνης και στον πύργο του Παναγιώταρου, μέχρι την μάχη της πολιορκίας της Κατανίτσας και του πύργου του Παναγιώταρου. Διέφυγαν με ηρωική έξοδο στην οποία βρήκε τον θάνατο ο Κωσταντής Κολοτρώνης και ο Παναγιώταρος.

1780-1783: Έμεινε στην Μηλιά στο πύργο της οικογένειας των Κριπαράκων, η Μηλιά είναι χωριό της Μεσσηνιακής Μάνης, όπου διέφυγαν μετά την Καστανίτσα και στο οποίο είχε διαφύγει και ο αδερφός του Κωσταντή ο Αναγνώστης. Αργότερα στην Μηλιά έφεραν και έθαψαν και την σωρό του Κωσταντή.

1783: Ενέσκηψε πείνα στην Μηλιά και τα αδέλφια της Ζαμπέτας, οι Κωτσακαίοι, την πήραν μαζί με την οικογένεια της στο πατρικό τους σπίτι στην Αλωνίσταινα.

1783-1785: Διαμονή στην Αλωνίσταινα.

1785: Μετά το περιστατικό του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη με τον Τούρκο στην Τρίπολη και την αυξανόμενη δυσκολία να ζήσουν απαρατήρητοι, μεταφέρθηκαν στο χωριό Άκοβος, όπου είχε μεταφερθεί και ο αδερφός του πατέρα του ο Αναγνώστης. Ο Άκοβος ανήκε τότε στα Σαμπάζικα, επαρχία Λεονταρίου, σημερινή Φαλαισία και ήταν ιδιαίτερα δυσπρόσιτος τόπος με έντονο κλέφτικο στοιχείο. Μετακομίζουν στον Άκοβο και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης σε ηλικία 15 ετών διορίζεται αρματωλός στην επαρχία Λεονταρίου με χατίρι.

1785-1790: Διαμονή στον Άκοβο ως αρματωλός.

1790: Παντρεύεται σε ηλικία 20 ετών την Αικατερίνη Καρούτσου, κόρη προεστού του Ακόβου. Παντρεύτηκε στη Αγία Σωτήρα του Ακόβου, όπου αργότερα θα βαπτιστούν και τα 2 πρώτα παιδιά του.

1790-1797: Διαμονή στον Άκοβο ως οικογενειάρχης, νοικοκύρης, αποκτά σπίτι, περιουσία, χωράφια, ελιές, μύλο. Στον Άκοβο γεννιούνται και τα 2 πρώτα παιδιά του, η Γεωργία και ο Πάνος. Στη θέση του Δημοτικού Σχολείου ήταν το σπίτι του.

1798: Ξεκινάει την επαναστατική του δράση ως κλέφτης και πρωτοπαλίκαρο του Ζαχαριά.

1806: Εγκαταστάθηκε οικογενειακός στην Ζάκυνθο μετά τον μεγάλο διωγμό της κλεφτουριάς.

 

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης 15 ετών πρωτοαντικρύζει τον Άκοβο. έργο του Χριστόπουλου Δημήτρη.

Ποιο είναι τελικά το σπίτι του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη;

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο πολεμικός Μωυσής των Ελλήνων που μας χάρισε την ελευθερία, είναι Πανελλήνιος ‘Ηρωας και ανήκει σε όλους. Παρόλα αυτά εδώ και δεκαετίες, σε πολλά άρθρα, με αναφορές σε βιβλία  και στην κοινή γνώμη, έχει καλλιεργηθεί η πεποίθηση ότι το σπίτι του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη είναι στο Λιμποβίσι, όπου υπάρχει Λαογραφικό Μουσείο με αυτή την ονομασία, και πάμπολες πινακίδες που αναφέρουν ότι το σπίτι του είναι εκεί.

Αυτό είναι αξιοπερίεργο, μιας και με βάση την προηγούμενη βιογραφία, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης δεν φαίνεται να έζησε εκεί, και αν έζησε, έζησε  μόνο για ελάχιστο χρονικό διάστημα, αφού ο τόπος εκεί δεν ήταν πια ασφαλής. Στο Λιμποβίσι ήταν το σπίτι των προγόνων του, όχι το δικό του.

Αν μπορεί να θεωρηθεί κάποιο σπίτι του, τότε είναι το σπίτι όπου έζησε ειρηνικά, σαν οικογενειάρχης, έκανε παιδιά, είχε περιουσία και δικό του ιδιόκτητο οίκημα. Το σπίτι του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη είναι στον Άκοβο. Το Λιμποβίσι και όποιο άλλο χωριό μπορεί να διεκδικεί τους προγόνους του τους Κολοκοτρωναίους, αλλά ο Άκοβος διεκδικεί τον ίδιο τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.

Η γυναίκα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη ήταν απο τον Άκοβο ή απο το Λεοντάρι;

Δυστυχώς  ιστορικές ανακρίβειες που έχουν καλλιεργηθεί εδώ και δεκαετίες, προβάλλονται από πολλούς, κυρίως διαδικτυακά. Υπάρχει μεγάλο μέρος συμπατριωτών μας που πιστεύει, έχοντας διαβάσει σε μπλογκ και ιδιωτικά άρθρα ή ακούσει σε τηλεοπτικές εκπομπές ότι ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης παντρεύτηκε κόρη προεστού από το Λεοντάρι. Οτι δηλαδή ο πεθερός του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ο Καρούτσος ήταν προεστός που διέμενε στο Λεοντάρι και ότι ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης παντρεύτηκε την κόρη του Κατερίνα εκεί και μετά την πήρε στον Άκοβο.

Επειδή αυτές οι ψευδείς πληροφορίες προσβάλουν την ιστορική μνήμη του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και αναπαράγονται εδώ και δεκαετίες (δημοσιεύτηκαν ακόμη και σε τηλεοπτικές εκπομπές), έχει φτάσει η ώρα να αντιμετωπιστούν εδώ σε αυτό το άρθρο όπου θα αποδείξουμε με ιστορικές αναφορές αλλά και ερμηνεύοντας τα ιστορικά κείμενα ότι ο Καρούτσος και η κόρη του Κατερίνα έμεναν και κατάγονταν από τον Άκοβο και όχι από το Λεοντάρι.

Ερμηνεύοντας τα απομνημονεύματα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη

Ο ισχυρισμός όλων όσων υποστηρίζουν ότι ο Καρούτσος και οι κόρη του ήταν από το Λεοντάρι είναι τα απομνημονεύματα του ίδιου το Θ. Κολοκοτρώνη, όπου αναφέρει «Έγινα είκοσι χρονών, υπανδρεύτηκα και επήρα ενός πρώτου Προεστού του Λεονταριού, τον οποίο χάλασε ένας πασάς εις το Ανάπλι». Την λέξη Λεονταριού την ερμηνεύουν κυριολεκτικά και ονοματίζουν το Λεοντάρι ως τόπο κατοικίας του προεστού Καρούτσου.

Βέβαια στην ίδια σελίδα των απομνημονευμάτων υπάρχει η εξής αναφορά: «Ο Μπάρμπας μου ο Αναγνώστης ήλθε έπειτα εις του Λεονταριού την επαρχία εις την άκρην της Μάνης, Σαμπάζικα», ενώ σε άλλο σημείο πάλι στην ίδια σελίδα αναφέρει «Σαν εκαθόμαστε εκεί, άλλα μπουλούκια  μ’έβαλαν αρματολών εις την επαρχία του Λεονταριού». Στις παραπάνω προτάσεις χρησιμοποιεί ο Κολοκοτρώνης την ίδια λέξη «Λεονταριού» όμως από τα συμφραζόμενα συμπεραίνει  κανείς ότι χρησιμοποιείται η λέξη αυτή σαν αναφορά στην επαρχία του Λεονταρίου και όχι σαν αναφορά στο Λεοντάρι. Οπότε όταν λέει πήρα την κόρη ενός προεστού του Λεονταριού δεν εννοεί το Λεοντάρι αλλά την επαρχία.

Η παράδοση για το Κουρμπάνι στον Άκοβο.

Πέρα από αυτή την λογική ερμηνεία των κειμένων, υπάρχει η τοπική ιστορία και οι παραδόσεις του Ακόβου που κρατούνται μέχρι σήμερα και αποδεικνύουν ότι ο Καρούτσος, ο πατέρας της Κατερίνας Καρούτσου, συζύγου του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ήταν από τον Άκοβο. Το μοναδικό στην Ελλάδα έθιμο του κουρμπανιού που γίνεται στον Άκοβο ανήμερα του Αγίου Γεωργίου έχει την απαρχή του στον ίδιο τον Καρούτσο, με βάση τις αφηγήσεις και την ιστορία που μας παραδόθηκε. Το κουρμπάνι είναι τάμα του ίδιου του Καρούτσου, επειδή κατάφερε να αποδράσει από τους Τούρκους (η αναλυτική ιστορία του Κουρμπανιού και του Καρούτσου υπάρχει στην ιστοσελίδα του Ακόβου http://akovos.gr). Δεν είναι λογικό ο Καρούτσος να είναι από το Λεοντάρι αλλά να κάνει τάμα στον Άκοβο.

Η επιβεβαίωση του ιστορικού Χρήστου Α. Στασινόπουλου.

Ο Καρούτσος είχε τρεις κόρες, την Μαριώ, που παντρεύτηκε ο Ακοβίτης Γεωργάκης Μεταξάς, τη Σοφία, που παντρεύτηκε ο Σταματέλος Τουρκολέκας από το γειτονικό Τουρκολέκα (και οι δύο αυτές παντρεύτηκαν πριν από τη σύλληψή του πατέρα τους) και την Κατερίνα που αργότερα, στα 1790 την παντρεύτηκε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης.  Για τον Καρούτσο, ο ιστορικός συγγραφέας Χρήστος Α. Στασινόπουλος στο βιβλίο του «Νικηταράς» γράφει τα παρακάτω:

«Ο Νικηταράς αναφέρει πως ο προπάππος του ήταν προεστός. Το πιό πιθανό είναι πως μιλάει για της μάνας του τον παππού Δημ. Καρούτσο από τον Άκοβο, απόγονο κάποιου άλλου Καρούτσου, που η ζωή του θυμίζει μυθιστόρημα. Κρυμμένος θησαυρός, 29 χρόνια Τούρκικο μπουντρούμι, μαλλιά σαν του προβάτου κ.λ.π. Η μάνα του Νικηταρά είτανε κόρη του Δημητρίου Καρούτσου και την έλεγαν Σοφία. Η αδελφή της Κατερίνη παντρεύτηκε τον Θ. Κολοκοτρώνη, το Γέρο του Μόριά. Έτσι ο Σταματέλος Τουρκολέκας και ο Θ. Κολοκοτρώνης γίνηκαν μπατζανάκηδες»

 Ένας από του μεγαλύτερους ιστορικούς, ο Στασινόπουλος, επιβεβαιώνει οτι ο Καρούτσος ο πεθερός του Θ. Κολοκοτρώνη ήταν από τον Άκοβο.

Το χωριό Ντογατζήδες και η επιστολή των εγγονών του Καρούτσου.

Είπαμε πιο πάνω πως ο Καρούτσος είχε μεγάλη κτηματική περιουσία, που έφτανε μέχρι τη Μεσσηνία, όπου επεκτεινόταν άλλωστε και η Επαρχία Λεονταρίου. Από τα «ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΑ» Τόμος Η', σελ. 441. «Στατιστικοί ειδήσεις περί Πελοποννήσου», ΤΑΣΟΥ Α. ΓΡIΤΣΟΠΟΥΛΟΥ, πληροφορούμαστε πως ο Καρούτσος είχε στην ιδιοκτησία του ένα ολόκληρο χωριό στην Μεσσηνία, τους Ντογατζήδες (σημερινή ονομασία Φίλια). Παραθέτουμε εδώ την σχετική παράγραφο που αφορά το χωριό αυτό, όπως απεγράφη στα 1828, από την πολιτογραφική Επιτροπή που είχε ορίσει ο Κυβερνήτης I. Καποδίστριας.

«Ντογατζήδες». Εθνικόν του Ισμαήλη Αχμέτη Πιρόπουλου, Χουσείναγα Πιρόπουλου. Ζευγάρια 10, στρέμματα 700, καλλιεργημένα 500, ακαλλιέργητα 200. Ένας μύλος ιδιόκτητος του Κακίρη, από χωριό Σαντάνι, ένας μύλος του Θοδωρή Καλέμη ιδιόκτητος ερείπιος. Μουριές ρίζες 300, ελιές 40. Ένα σπίτι με 3 στρέμματα χωράφι, μια κάρυά, 2 ελιές ιδιόκτητες των κατοίκων Μιχαλαίων. Ο τόπος ήταν όλος ιδιόκτητος του Χριστοδούλου Καρούτζου και των κατοίκων χωριανών και εις τους 1783 εκρέμασεν εις το Ανάπλιο Βεζίρης τον Χριστόδουλο Καρούτζο και ο Λεονταρίτης Οσουμάναγας Πίρογλους έβαλε την γυναίκα του Χριστόδουλου εις φυλακήν και βιάζων με λησταρχίαν (;) της επήρε της γυναικός το ταπί από τας χείρας της, δίδοντας της γρόσια 500, παρομοίως και των κατοίκων τους το επήρε χωρίς να τους δώσει οβολόν. Ένα σπίτι εθνικόν ερείπιο. Οι αγάδες έπαιρναν τρίτο-γέννημα πινάκια 80. Ο σπαής τζουρούτης εις τον μουτακά Λεονταρίου. Ο δημογέροντας Θεόδωρος Καλέμης».

 Τον επόμενο χρόνο, μετά την απογραφή που έγινε το 1828, οι κληρονόμοι του Καρούτσου, Νικήτας Σταματελόπουλος (Νικηταράς), Ιωάννης Θ. Κολοκοτρώνης (Γενναίος) και Δημ. Καρουτζόπουλος, με το παρακάτω έγγραφο ζητούν από τον Κυβερνήτη την απόδοση σ’ αυτούς του χωρίου Ντογατζήδες. «Σωτ. Ν. Αθανασιάδη. Το έθιμο του «Κουρμπανιού στον Άκοβο - ΧΡΟΝΙΚΑ ΤΩΝ ΑΡΚΑΔΩΝ ΤΗΣ Π.Ο.Ε.». παραθέτουμε το γράμμα.

 «Προς τον εξοχώτατον Κυβερνήτην της Ελλάδος.

Εις τον κάμπον της Μεσσηνίας ευρίσκεται ένα μικρόν χωρίον ονομαζόμενον Ντογατζήδες, το οποίον ήτον ιδιοκτησία του πάππου μας Χριστοδούλου Καρούτζου. Ούτος ήτο προεστός επί Τουρκίας εις την επαρχίαν Λεονταρίου, και οι Τούρκοι φθόνω κινούμενοι, τον εκατηγόρησαν εις τον τότε πασά ότι συναγροικείται με τους κλέπτας. Διό ο πασάς τον επροσκάλεσεν εις Ναύπλιον διά να τον εξετάση. Οι Τούρκοι οίτινες τόν διέβαλον, έκαμαν τρόπον και τον εφόνευσεν ο πασάς, και ούτως αυτοί συλλαβόντες την γυναίκα του και φυλακώσαντες αυτήν, την εβίασαν και τοις έδωσε πωλητήριον γράμμα δι’ αυτό το χωρίον και τη εμέτρησαν και γρόσια πεντακόσια. Οι βιάσαντες αυτήν Τούρκοι ωνομάζοντο Πυρραίοι. Ο πάππος μας ήτον από το Άκοβον της επαρχίας Λεονταρίου και μολονότι η υπόθεσις έτρεξε προ σαράντα περίπου ετών, μ ’ όλα ταύτα πολλοί ζώντες την ενθυμούνται και την ομολογούν. Όθεν επειδή το πράγμα έτρεξεν, και ηδικήθη από την τότε τυραννίαν ο πάππος μας, οι υποφαινόμενοι κληρονόμοι του βλέποντες κατά την επιθυμίαν μας ελευθέραν την πατρίδα μας, παρακαλούμεν την Σεβαστήν Κυβέρνησιν να ήθελε να δώσει την άδειαν να το λάβωμεν εις την επιστασίαν μας. Όταν δε λάβη ευκαιρίαν και εξετάση την υπόθεσιν, τότε ας αποφασίση όπως το δίκαιον και οι νόμοι υπαγορεύουν. Βέβαιοι ότι δεν θέλει αποτύχωμεν, μένομεν με σέβας βαθύτατον.

Εν Καρυταίνη τη 23 Μαρτίου 1829 οι ευπειθείς πολίται

Νικήτας Σταματελόπουλος Ιω. Θ. Κολοκοτρώνης Δημ. Καρουτζόπουλος».

Δηλαδή, οι ίδιοι απόγονοι και τα ανίψια του Θ. Κολοκοτρώνη με γράμμα τους επιβεβαιώνουν ότι ο παππούς τους ο Καρούτσος, ο πατέρας της Κατερίνας Καρούτσου ήταν από τον Άκοβο.

Τα απομνημονέυματα του Γεώργιου Γεωργαντά

Ο Καπετάν Γεώργιος Γεωργαντάς ήταν Ακοβίτης πρωτοπαλίκορο, συμπολεμιστής και συμπαραστάτης του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Ηξέρε τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη απο παιδική ηλικία και ήταν συνομίλικος του. Στα απομνημονέυματα του που παρέδωσε προφορικά στον γιό του το 1845 και τα οποία έχει εκδόσει ο Σύλλογος Ακοβιτών Αθήνας, αναφέρει οτι ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ζούσε στον Άκοβο και οτι παντρέυτηκε την Κατερίνα Καρούτσου στον Άκοβο.

 «Με τον Θοδωράκη Κολοκοτρώνη είχαμε τα ίδια χρόνια. Όταν μεγαλώσαμε ο Θοδωράκης νυφεύτηκε τη κόρη του Καρούσου την κατερίνα, να κάνει δική του φαμίλια, ήταν δουλευταράς.»

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης με την σύζηγο του Αικατερίνη στον Άκοβο.
(Έργο του Σωτήρη Τζαμουράνη) .

 Σύνοψη

Με βάση όλα τα παραπάνω στοιχεία που βασίζονται τόσο στην σωστή ερμηνεία κειμένων, στην τοπική παράδοση, αλλά και σε ιστορικές πηγές πιστεύω πως αποδείξαμε ότι ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης είχε παντρευτεί την Κατερίνα Καρούτσου από τον Άκοβο. Κατά επέκταση και ο πρωτότοκος γιός του ο Πάνος Κολοκοτρώνης που πολλά άρθρα αναφέρουν λανθασμένα ότι γεννήθηκε στο Λεοντάρι στην πραγματικότητα γεννήθηκε στον Άκοβο. Στον Άκοβο δηλαδή γεννήθηκαν τα πρώτα παιδιά του η Γεωργία και ο Πάνος.  

 

Πηγή: "ΑΚΟΒΙΤΙΚΑ ΝΕΑ"